Artemis Tapınağı
Artemis Tapınağı
Artemis Tapınağı, tanrıça Artemis için M.Ö. 550 yılında yapılmıştır. Diğer bir ismi ile Diana Tapınağı da denmektedir. Tapınağın özelliği tüm parçalarının mermer ile imal edilmiş olmasıdır. Fakat ne yazık ki diğer tüm dünyanın harikaları gibi bu harika da zaman içerisinde yok olmuş ve sadece birkaç mermer parçası günümüze kadar gelebilmiştir.
“Artemis’in kutsal evi bulutların içinde kule gibiydi; diğer muhteşem yapılar onun gölgesinde kalıyordu, Güneş oraya tanrılar dağı Olympos’a baktığı gibi bakıyordu.” (Yunanlı ve Filistinli Ozan Antipater)
Artemis Tapınağı Nerede?
Artemis Tapınağı‘nın yeri Türkiye’de İzmir ilinin Selçuk ilçesindedir. Artemis Tapınağı Lidya Kralı Kroisos tarafından yapımına başlatılmıştır. 120 yıl gibi uzun süren inşat aşamasından sonra M.Ö. 550 yılında yapımı tamamlanmıştır. İçerisinde birçok o döneme ait sanat eserleri ve heykeller bulunmaktaydı. Artemis Tapınağı içerisinde altın ve gümüş gibi değerli madenler ile süslenmiş kolonlar bulunuyordu. Bahsedilen bu heykeller ve sanat eserleri o dönemde Amazonlar tarafından yapıldığı düşünülmektedir. Yapılan kazılarda, hacıların hediyesi olan altın ve fildişi Artemis heykellerine, bileziklere, küpelere ve gerdanlıklara rastlandı. Bazıları İran, Mısır ve Hindistan’dan getirilmiştir.
Tapınak 3 farklı evre ile yapıldığı düşünülmektedir. İlk evre Artemisium adı verilen ilk kısım tapınaktır. İkinci evre, ilk evre inşaatın üzerine ekleme ile yapılmıştır. Son evre olan üçüncü evre ise çıkmış bir yangın sonrası yapılan restorasyon çalışmasıdır. Tapınağın içi ve içindeki sanat hakkındaki tanımlamaların ve hemen hepsi tarihçi Plynus’un anlattıklarına dayanmaktadır. Pliny tapınağı 115 metre uzunluğunda ve 55 metre eninde neredeyse tamamen mermerden olarak tanımlamıştır. Tapınak her biri 18 metre olan 127 İyonik stilde kolondan oluşmaktadır.
Artemis tapınağı dikdörtgen şeklindedir. Dünyanın 7 harikası içerisinde yer alan bu yapıt, diğer benzer tapınakların aksine mermer ile yapılmıştır. Tamamı mermer ile yapılan bu tapınak, ön tarafta geniş bir avluyu barındırıyordu. Bu avlunun etrafını kaplayan 127 adet sutun bulunmaktaydı. Bu sütunların ebatları yaklaşık 20 metre yüksekliğindeydi.
Atinalı Athenagoras, Efes’teki baş Artemis heykelinin yaratıcısı olarak Daedalus’un öğrencisi Endoeus ‘un ismini vermiştir. Artemis, Ay tanrıçası olarak Titan Selene’in yerini alan Apollon’un kardeşi ve bakire avcı Yunan tanrıçasıdır. Efesli Artemis ise oldukça farklıdır.
Artemis Tapınağı Efes bölgesinin ekonomik olarak güçlü bir bölgesinde yer almaktaydı ve tüccarlar ve Anadolu’nun her yerinden yolcular tarafından ziyaret edilmekteydi. Tapınak birçok inanıştan etkilenmiştir ve birçok farklı dinden insan için bir inanç sembolü olmuştur. Efesliler Kibele’ye taparlardı ve inançlarının büyük bir kısmını Artemis’e de dahil ettiler.Artemis Kibele, Romalı karşıtı Diana’dan çok farklı bir şekil aldı.
Herostratus milattan önce 21 Temmuz 356 tarihinde gece Artemis Tapınağı‘nı yakarak ismini ölümsüz bir hale getirdi. Bu gece aynı zamanda Büyük İskender doğmuştur. O gece tanrıça Büyük İskender’in doğumu ile uğraştığı için tapınak ile ilgilenemediği şeklinde bilgiler yer alır. Daha sonra İskender Anadolu’yu fethetmiş bu arada tapınağa da yardım etmiştir. Aradan 200 yıl sonra tekrar tapınak restore edilmiştir.
Artemis Tapınağı
